Χάρης Σολέας ο άνθρωπος της θάλασσας , ο άνθρωπος της συρτής στο χέρι, ο άνθρωπος που άφησε το δικό του στίγμα στον χώρο της Ερασιτεχνικής Αλιείας

 

Τις 27 του περασμένου Απριλίου έφυγε από την ζωή σε ηλικία 74 χρονών μετά από μάχη με την ανίατη νόσο ο πολύ γνωστός ανά το Παγκύπριο ερασιτέχνης ψαράς αλλά και κατασκευαστής στολών κατάδυσης ο Χάρης Σολέας. Ένας σπουδαίος άνθρωπος , ένας σπουδαίος  ερασιτέχνης ψαράς.

Ο κύριος Χάρης ήταν γέννημα Βαρωσιού, από νεαρή ηλικία είχε μια ιδιαίτερη σχέση με το νερό. Ήταν άτομο γεμάτο ενέργεια και ζωντάνια, ριψοκίνδυνος πολλές φορές και πάντοτε ακεραίου χαρακτήρα, ο λόγος του συμβόλαιο. Ήταν από τα πρώτα μέλη του απελευθερωτικού μας αγώνα 55-59 και από τα πρώτα άτομα που συνελήφθηκαν από τους Άγγλους. Ήταν ο κρατούμενος νούμερο 97 όπου συνελήφθηκε σε ηλικία μόλις 16 χρόνων και πέρασε 3 ½ χρόνια στα κρατητήρια. Μετά την απελευθέρωση του και την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ο κύριος Χάρης εστάλη υπό μορφή υποτροφίας στην Ελλάδα όπου έγινε μηχανικός αυτοκινήτων. Επέστρεψε στην Κύπρο για να εργασθεί στο Λιμάνι της Αμμοχώστου ως μηχανικός. Τότε τα πράγματα ήταν πολύ τεταμένα πολιτικά και η τότε κυβέρνηση του ζήτησε όπως αναλάβει ως ειδικός Αστυνομικός για να επέλθει η ηρεμία στην Αμμόχωστο. Όταν ηρέμησαν τα πολιτικά δρώμενα ο κος Χάρης άνοιξε την πρώτη του επιχείρηση, ένα μεγάλο φυτώριο-ανθοπωλείο. Ήταν αυτός που εισήγαγε το θέμα διακόσμησης γάμων και αρραβώνων την τότε εποχή. Εξήγαγε λουλούδια στο εξωτερικό και αναλάμβανε διάφορες και μεγάλες εκδηλώσεις. Ήταν άτομο πολυμήχανο και έπιαναν καλά τα χέρια του. Τελειομανής σε ότι αναλάμβανε. Το πάθος του για την θάλασσα και το ψάρεμα ήταν μεγάλο. Μια φορά έφυγε με μια ομάδα φίλων και ένα ιστιοφόρο για να πάνε να παρακολουθήσουνε αγώνες ταχύπλοων σκαφών στον Λίβανο, μαζί και ο αείμνηστος μηχανικός Κάκος.  Κατά την επιστροφή λόγω μηχανικών προβλημάτων και βαριάς θαλασσοταραχής έχασαν τον προσανατολισμό τους και τους γύρευαν για αρκετές μέρες. Τελικά κατάφεραν με τα πανιά να βρουν τον δρόμο για το νησί μας. Το 1974 κατά την διάρκεια της Τούρκικης εισβολής ο κύριος Χάρης μαζί με τον Ιατρό Χατζηνάκου πήραν άδεια από τα Ηνωμένα Έθνη και έμπαιναν στην Αμμόχωστο για να μεταφέρουν τραυματίες εκτός της πόλης. Ο κος Χάρης αρκετές φορές με ψεύτικες ταυτότητες και ψεύτικα χαρτιά και με κίνδυνο της ζωής του έμπαινε στην πόλη για να βοηθήσει συνανθρώπους του, να ταΐσει τα ζώα συγχωριανών του χωρίς ποτέ να μπει στον πειρασμό να λεηλατήσει , να κλέψει ή να επωφεληθεί την άδεια πόλη προς όφελος του. Μάλιστα μεγάλο του μαράζι ήταν που δεν κατάφερε να βγάλει από την πόλη τα δύο πανέμορφα κυνηγετικά σκυλιά που είχε.

Το τέλος της εισβολής και η κατοχή τον βρίσκουν πρόσφυγα στην Λεμεσό. Εδώ βασίστηκε στις γνώσεις του για την θάλασσα για να επιβιώσει. Ψάρεμα χταποδιών με αλιευτικά εργαλεία ιδιοκατασκευές και μετά στα εστιατόρια για να τα πωλήσει καθαρισμένα και χτυπημένα. Μάλιστα μια μέρα από την πολύ εξάντληση λιποθύμησε πάνω στα βράχια ενώ χτυπούσε τα χταπόδια. Μετά από μια προσφορά από ένα γνωστό τότε οίκο αθλητικών ο κος Χάρης άνοιξε συνεταιρικά την πρώτη βιομηχανία κατασκευής στολών ελεύθερης κατάδυσης. Από μόνος του είχε αγοράσει μια στολή εισαγωγής την άνοιξε και παρατήρησε τον τρόπο που την κατασκευάζουν, ράβουν και κολλούν την στολή. Αυτό ήταν αρκετό για να καταλάβει τι γινόταν. Από τότε και με την βοήθεια επιστήθιων φίλων του όπως ο κος Λάκης Κούταλης έκανε έρευνα ανά το παγκόσμιο για να βρει τα καλύτερα υλικά και τα καλύτερα μηχανήματα για να τελειοποιήσει τις στολές του. Μετά από ένα μικρό χρονικό διάστημα αγόρασε εξολοκλήρου την βιομηχανία και την δούλευε από μόνος του. Μαζί του η πιστή του υπάλληλος (κόρη του) η Ελπίδα της οποίας μετάδωσε τις γνώσεις του στην κατασκευή στολής.

Ο κύριος Χάρης δοκίμασε όλα τα είδη ψαρέματος, από την ακτή από το σκάφος με ψαροντούφεκο τα πάντα. Το πνεύμα του ήταν ανήσυχο και πάντα ήθελα να μαθαίνει να εμπλουτίζει τις γνώσεις του. Έφερνε αλιευτικά εργαλεία από το εξωτερικό, αλληλογραφούσε με παγκόσμια εργοστάσια κατασκευής αλιευτικών εργαλείων, δημιουργούσε από μόνος του αλιευτικά εργαλεία.  Σύντομα διαπίστωσε ότι κάποιες μέθοδοι αλιείας είναι καταστροφικές για τον ενάλειο πλούτο της Κύπρου. Από τότε ξεκίνησε ένα αγώνα κατά των καταστροφικών μεθόδων ψαρέματος. Αυτό ήταν και η αφορμή πολλές να απειληθεί από διάφορους λαθραλιείες . Τα τελευταία είκοσι χρόνια ασχολείτο αποκλειστικά με το ψάρεμα της συρτής στο χέρι. Μαζί με την παρέα του ψάρεψαν σε όλη την ελεύθερη Κύπρο και πάντοτε είχαν σπουδαία αποτελέσματα.  Πολλές φορές έγιναν είδηση στις εφημερίδες για τις ποιοτικές ψαριές τους και πολλές φορές κέρδισαν αρκετούς διαγωνισμούς ερασιτεχνικής αλιείας. Τεράστια μινέρια, ορφοί, συναγρίδες, σφυρίδες και πολλά άλλα ψάρια συμπεριλαμβάνονταν στις ψαριές του κυρίου Χάρη και της παρέας του.  Δεν ήθελε να πιάσει καλάμι , προτιμούσε το ψάρεμα με την μισίνα στο χέρι, ήθελε να νιώθει απευθείας το ψάρι στην μισίνα και να παιδευτεί μέχρι να το κερδίσει. Κάθε Πάσχα και κάποια καλοκαίρια το είχε σαν έθιμο η παρέα να μεταβαίνουν με τις βάρκες τους στον Πύργο Τυλληρίας, εκεί όπου έπαιρναν πάντα τα ίδια δωμάτια από την ίδια σπιτονοικοκύρισα και πάντα με το που έφθαναν έπρεπε να φάνε αυγά , λουκάνικα και χαλούμι τηγανητό και μετά να πάνε για ψάρεμα. Στον Πύργο παρά την έχθρα που ένιωθαν οι ντόπιοι ότι κάποιοι   ξένοι θα τους έπιαναν τα ψάρια εντούτοις ο κύριος Χάρης και η Παρέα με τον κόν Λάκη και κον Σάββα πάντοτε ήταν και αυτάρκεις και πολύ επιλεκτικοί. Εκείνο που δεν μπορούσαν να καταλάβουν οι τόπακες ήταν ότι η συρτή μπορούσε να ψαρέψει σε τόπους όπου τα παραγάδια και τα δίκτυα δεν μπορούσαν να πέσουν.

Η φήμη του κύριου Χάρη και της παρέας είχε ταξιδέψει εκτός Κύπρου και είχαν δεχθεί αρκετές προσκλήσεις από διάφορες χώρες για να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς ερασιτεχνικής αλιείας.

Στην Λεμεσό κάθε Παρασκευή απόγευμα στην Βιομηχανία του κυρίου Χάρη γινόταν η περιβόητη συνάντηση. Η παρέα μαζευόταν για να μελετήσουν τον καιρό, να ετοιμάσουν τα εργαλεία και να βρούνε δολώματα.

Τα τελευταία χρόνια λίγο τα γηρατειά, λίγο η έλλειψη χρόνου αλλά και διευκολύνσεων των ώθησαν να αποτραβηχτεί από την ενεργό δράση. Έμεινε εκεί στην βιομηχανία όπου με την τεράστια γνώση που είχε καθοδηγούσε την Ελπίδα στην κατασκευή στολών αυτόνομης και ελεύθερης κατάδυση.   Το 2005 μετά από παρότρυνση κάποιον φίλων πήγα να επισκεφτώ τον κύριο Χάρη και να του ζητήσω να με βοηθήσει στην προσπάθεια μου να κάνω το πρώτο Κυπριακό περιοδικό για ψάρεμα. Με το που με είδε με διάβασε από την αρχή σαν ανοιχτό βιβλίο και μου έδειξε καθαρά ότι με συμπάθησε. Κατάλαβε ότι οι προθέσεις μου ήταν αγνές και έντιμες. Ήταν άνθρωπος που δεν χαλούσε χατίρι σε κανένα αλλά και από την άλλη φοβόταν να μοιραστεί όλα του τα μυστικά που ήξερε για την θάλασσα και τα ψάρια γιατί ήξερε ότι αρκετοί ήταν επιπόλαιοι και θα έκαναν καταστροφές. Μοιράστηκε μαζί μου πολλά για το ψάρεμα αρκετά από τα οποία του είπα ότι αυτά δεν πρέπει να γραφτούν γιατί θα γίνουν εργαλεία θανάτου στα χέρια των κερδοσκόπων. Τον επισκεπτόμουν και του άρεσε να παραγγέλλει καφέ στην Ελπίδα να στύβει το τσιγαράκι του και να περιμένει πώς θα του έδινα το έναυσμα με τις ερωτήσεις μου να ξεκινήσει να μου λέει ιστορίες για ψάρεμα αλλά και ιστορίες  από την ζωή του.

Η ώρα κυλούσε δίπλα του σαν νερό ποτέ δεν ένιωθες ότι βαριόσουνα. Συχνά πυκνά μου έδινε κανένα δωράκι με όλη του την καρδιά. Τεχνητά δολώματα, παλιά καλάμια( συλλεκτικά), φωτογραφίες και κείμενα παλιά από ψάρεμα, χάρτες.  Τελευταία τον είχα δει ταλαιπωρημένο από την αρρώστια  και με πεσμένο το ηθικό του σε κάποιο μαγαζί ενός συνεργάτη μας. Ένιωθα ότι κάτι έπρεπε να κάνω , κάτι να τον ανεβάσω. ΄Κύριε Χάρη’ του είπα ‘ έχω δει μια νέα πατέντα για ψάρεμα σε ένα Ιταλικό κανάλι, όπου έχουν μια κατασκευή για να δολώνουν την σουπιά, αλλά δεν ξέρω πώς να την αντιγράψω’. Το πρόσωπο του έλαμψε , προς στιγμής οι πόνοι από την ανίατη νόσο υποχώρησαν. Με κοίταξε και μου είπε γνέφοντας μου με το κεφάλι του ‘ Έλα ποτσί’(εννοώντας το εργαστήρι).

 Δυστυχώς όμως δεν τα κατάφερα να πάω, η αρρώστια τον είχε ρίξει στο κρεβάτι όπου πέρασε και την τελευταία βδομάδα της ζωής του.  Χάσαμε ένα μέντορα, ένα φίλο, ένα σπουδαίο ερασιτέχνη ψαρά. Κύριε Χάρη σε ευχαριστούμε για όλα όσας μας πρόσφερες, για τις γνώσεις που μοιράστηκες μαζί μας , για τις στολές που μας έφτιαχνες και έδειξες την τέχνη σου και στην Ελπίδα για να συνεχίσει το δικό σου τέλειο έργο . Σήμερα πήγα στην βιομηχανία να πάρω κάποιες δικές σου φωτογραφίες για αυτό το άρθρο , η καρέκλα σου εκεί , άδεια. Εγώ όμως σε έβλεπα να κάθεσαι και να στύβει το τσιγάρο σου…