Καλή σας μέρα και σας χαιρετώ όλους.
Μόλις έχω γραφτεί στο Forum και μπορώ να πω ότι ο λόγος που με ώθησε να το κάνω αυτό είναι πρώτα από όλα η αγάπη μου και το πάθος για τη θάλασσα και το ψάρεμα και επίσης γιατί διάβασα κάποιες «ενδιαφέρον» δηλώσεις για την υδατοκαλλιέργεια.
Αναφέρομαι στη «Μικρή Μελέτη» που έχει κάνει ο G.P και θα ήθελα να εκφράσω την απογοήτευση μου για τη συνεχόμενη παραπληροφόρηση για τα ιχθυοτροφεία, όπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο που προβάλλεται στο Forum.
Οι ιχθυοκαλλιέργειες αναπτύχθηκαν όντως στη χώρα μας, αλλά πάντοτε στα πλαίσια σεβασμού προς το θαλάσσιο περιβάλλον. Τα ψάρια των ιχθυοτροφείων βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στις ψαραγορές μας, αλλά σκεφτήκατε ποτέ γιατί; Ίσως γιατί:
- Η Κυπριακή Αλιεία δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στη ζήτηση φρέσκου ψαριού από το καταναλωτικό κοινό.
- Τα ιχθυοτροφεία παρέχουν φρέσκο ψάρι παρά πολύ καλής ποιότητας σε προσιτές τιμές για το μέσο εισοδηματία.
Και για πολλούς άλλους λόγους που θα αναλύσω στη συνέχεια.
Είμαι ένας Θαλάσσιος Βιολόγος που έχω ασχοληθεί εκτεταμένα με το θέμα όχι μόνο με μικρές μελέτες και όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και σε άλλες χώρες του εξωτερικού όπως η Αμερική, η Ελλάδα, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και γενικά σε όλο το Μεσογειακό χώρο.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Αναφέρεστε στη διατροφή των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας χωρίς πραγματικά να έχετε ψάξει και πολύ το θέμα και ίσως παίρνοντας πληροφορίες από πολύ λίγες πήγες που μπορεί να είναι και λανθασμένες.
Σε όλο το Μεσογειακό χώρο στο παρόν στάδιο συμπεριλαμβανομένου και της ΕΕ, η παραγωγή οργανικών ψαριών ή με οργανικό τρόπο, όπως το προβάλλεις, θα έπρεπε να γνωρίζεις ότι είναι σχεδόν μηδαμινή ή και αμελητέα.
Επίσης, αν το ψάχνατε περισσότερο θα γνώριζες ότι η ΕΕ έχει εκδώσει κανονισμό για την παραγωγή οργανικών ψαριών και αν τον διαβάζατε θα αντιλαμβανόσασταν ότι ο τρόπος και οι πρακτικές υδατοκαλλιέργειας που χρησιμοποιούνται στην Κύπρο είναι πιο κοντά στην οργανική παραγωγή από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ. Τα ιχθυοτροφεία της Κύπρου μπορούν να παράξουν οργανικά προϊόντα με ελάχιστες τροποποιήσεις των δραστηριοτήτων τους.
Συνεχίζοντας πρέπει να γνωρίζετε ότι τα ιχθυοτροφεία στην Κύπρο χρησιμοποιούν τροφές από μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού που προμηθεύουν πολλές μονάδες υδατοκαλλιέργειας σε πολλές χώρες της ΕΕ. Όλες οι εταιρείες που παράγουν τροφές είναι εγκριμένες και επιθεωρημένες στα πλαίσια που ορίζει η νομοθεσία της ΕΕ.
Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ιχθυοτροφών είναι το ιχθυάλευρο και το ιχθυέλαιο και απαγορεύεται αυστηρά η χρήση οποιασδήποτε μορφής κρεατάλευρου. Το ιχθυάλευρο και το ιχθυέλαιο προέρχεται από ψάρια (ψηλά σε περιεκτικότητα λαδιού) όπως σαρδέλες, ρέγκες, σκουμπριά που αλιεύονται σε μεγάλες ποσότητες και δεν έχουν μεγάλη καταναλωτική ή / και αγοραστική αξία.
Οι ιχθυοτροφές αυτές ελέγχονται κατά την εισαγωγή τους στην Κύπρο από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και δείγματα λαμβάνονται για κάθε μερίδα εισαγωγής τροφών και επίσης συνοδεύονται από πιστοποιητικό καταλληλότητας από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής χώρας προέλευσης.
Τα συστατικά των ιχθυοτρόφων μπορείτε ανά πάσα στιγμή να τα μελετήσετε βάσει των ενδείξεων που αναγράφονται στους σάκους των τροφών ή μπορείτε να πάρετε και δείγμα με δικά σας έξοδα για ανάλυση αφού είσαστε τόσο σίγουρος για τη σύσταση τους. Αντιλαμβάνεστε ότι το να κατηγορείτε πως στην τροφή υπάρχουν ποσοστά διοξινών και PCB´s είναι σοβαρό θέμα και δεν μπορείτε χωρίς να έχετε στοιχεία να προβάλλετε ανυπόστατες κατηγορίες για ένα τέτοιο θέμα.
Συνεχίζοντας θα πρέπει ο κόσμος να γνωρίζει ότι δειγματοληψία και ανάλυση της σάρκας των ψαριών διενεργείται από τις Υγειονομικές Υπηρεσίες Κύπρου απο ολες τις μονάδες και σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπου τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα σε όποιον ενδιαφερόμενο τα ζητήσει. Πληροφοριακά τονίζεται ότι στη σάρκα των ψαριών των ιχθυοτροφείων υπάρχουν όλα τα ωφέλιμα θρεπτικά στοιχεία όπως και τα άγρια και σε ορισμένες περιπτώσεις σε ψηλότερες ποσότητες ή συγκεντρώσεις όπως π.χ. τα ωμεγα-3.
Στην Κύπρο σε περιπτώσεις που βρέθηκαν βαρέα μέταλλα σε σάρκα ψαριών αφορούσε μεγάλα πελαγικά ψαριά αλιείας όπως τον ξιφία.
Τα ψάρια ιχθυοτροφείου εκτρέφονται σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον και ταΐζονται με ελεγχόμενες τροφές παρά πολύ καλής ποιότητας συγκριτικά με τα αγρία που μπορούν να φανέ οτιδήποτε που βρίσκεται εντός της θάλασσας (περιττώματα, ψόφια πουλιά, κ.α).
Πέραν των πιο πάνω θα έπρεπε να γνωρίζετε ότι όλα τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας εξαλιεύονται και συσκευάζονται σε εγκεκριμένα συσκευαστήρια με συστήματα και πρότυπα αυτοελέγχου για την ποιότητα και υγιεινή των προϊόντων τους. Το ψάρι διατίθεται στην αγορά σε λιγότερο από δύο με τρεις ώρες από τη στιγμή που βγαίνει από το νερό και κατά την περίοδο αυτή διατηρείται σε άριστη κατάσταση όσον αφορά την υγιεινή και θρεπτική αξία του χωρίς οποιαδήποτε αλλοίωση στην ποιότητα του. Μια απλή επίσκεψη σε μια μονάδα και μπορεί οποιοσδήποτε να το αντιληφθεί αυτό.
Δεν νομίζω επί του παρόντος ότι χρειάζεται να πω κάτι παραπάνω για τη διατροφή, απλώς δεν μπορώ να καταλάβω γιατί τόση εμπάθεια για τα ιχθυοτροφεία και ειδικά με ανυπόστατες κατηγόριες. Αν νομίζετε ότι το χοιρινό, το βοδινό, και το κοτόπουλο που τρώμε προέρχεται επί το πλείστον από οπουδήποτε αλλού εκτός από εκτροφεία τότε σαν συνειδητοποιημένος πολίτης που είσαστε για το τι τρώει ο κόσμος είναι ίσως καιρός να το διερευνήσετε.
ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Τα ψάρια των ιχθυοτροφείων στην Κύπρο όπως και σε άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς και όπως αλλά κτηνοτροφικά προϊόντα (αγελάδες, γουρούνια, κοτόπουλα) εκτρέφονται σε μεγάλους πληθυσμούς. Για το θέμα αυτό υπάρχει σχετική οδηγία από την ΕΕ για την ευημερία των εκτρεφόμενων ειδών συμπεριλαμβανομένου και των ψαριών όπου γίνεται έλεγχος από το αρμόδιο Τμήμα των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, και τα ιχθυοτροφεία πληρούν όλα τα κριτήρια στο πλαίσιο της πιο πάνω οδηγίας.
Αναφέρεστε σε αρρώστιες και χρήση αντιβιοτικών, καθώς και την παρουσία παράσιτων πάνω στα ψάρια. Αντιλαμβάνομαι ότι αναφέρεστε στο παράδειγμα του σολομού στη Σκοτία και Νορβηγία, όπου όντως υπάρχει πρόβλημα από αυτά τα παράσιτα (sea lice).
Επίσης, θέλω να πιστεύω ότι αντιλαμβάνεστε πως η Κυπριακή πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική από χώρες στον Ατλαντικό και ότι τα είδη και οι συνθήκες που επικρατούν εδώ είναι πολύ διαφορετικές και μη συγκρίσιμες.
Στην Κύπρο μέχρι σήμερα δεν έχει χορηγηθεί αντιβιοτικό σε ψάρια θαλάσσιου ιχθυοτροφείου και ο λόγος είναι πολύ απλός. Δεν έχουμε μέχρι σήμερα οποιαδήποτε outbreaks ασθενειών στα ψάρια των μονάδων που λειτουργούν εδώ. Αν ποτέ έχετε επισκεφτεί κλουβιά ιχθυοτροφείου θα έπρεπε να είχατε παρατηρήσει ότι τα ψάρια δεν μεταφέρουν παράσιτα όπως αναφέρετε στη «μελέτη» σας και ότι βρίσκονται σε άριστη κατάσταση.
Στην Κύπρο ποτέ δεν έχουν απελευθερωθεί επίτηδες ψάρια από τα ιχθυοτροφεία και είναι καιρός να καταργηθεί ο μύθος ότι τα ιχθυοτροφεία απελευθερώνουν άρρωστα ψάρια ή για να πάρουν χρήματα από τις ασφάλειες κτλ. Κανένα ιχθυοτροφείο δεν είναι ασφαλισμένο αφού καμία ασφαλιστική εταιρεία εδώ δεν είναι πρόθυμη να ασφαλίσει μια τέτοια δραστηριότητα αφού οι αποζημιώσεις σε περίπτωση ατυχήματος θα είναι παρά πολύ ψηλές όπως και το ρίσκο. Τα ψάρια διαφεύγουν σε περίπτωση ατυχήματος ή κατά περιόδους μεγάλων τρικυμιών. Οι απώλειες αυτές προϋποθέτουν πολύ ψηλό κόστος και ζημία για τους υδατοκαλλιεργητές και σε καμία περίπτωση δεν θα έπρατταν κάτι τέτοιο.
Επίσης, στην Κύπρο όπως και στην Αγγλία όπως αναφέρετε απαγορεύεται η οποιαδήποτε απελευθέρωση ψαριών βάσει σχετικής Εθνικής Νομοθεσίας και οποιαδήποτε απόδραση ψαριών αναφέρεται στις αρμόδιες υπηρεσίες. Όσο για την εσκεμμένη απελευθέρωση υπάρχει πρόνοια στο νόμο και στην Κύπρο, που το απαγορεύει αυτό, καθώς επίσης και πρόστιμα και κατηγόρια στο δικαστήριο σε περίπτωση μη συμμόρφωσης τους.
Τονίζεται ότι σε καμία περίπτωση στην Κύπρο δεν εκτρέφονται μεταλλαγμένα / γενετικά τροποποιημένα ψάρια και υπάρχουν οι ανάλογες αναλύσεις που μπορείς να κάνεις για να το εξακριβώσεις αυτό.
ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ
Όσον αφορά το οικοσύστημα αν διερευνούσατε το θέμα πιο βαθιά θα βρίσκατε πολλές εκδόσεις στα πλαίσια Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, τα οποία χρηματοδοτεί η ΕΕ, όπου έλαβε μέρος και η Κύπρος, στα οποία αναφέρονται οι επιπτώσεις της υδατοκαλλιέργειας.
Οι πιο πάνω μελέτες συμπεραίνουν ότι η επίδραση των μονάδων υδατοκαλλιέργειας στην Κύπρο δεν ξεπερνά τα 50 με 100 μέτρα από τα κλούβια των ιχθυοτροφείων και ότι οι επιπτώσεις αυτές είναι ανατρέψιμες όταν το ιχθυοτροφείο σταματήσει να λειτουργεί.
Τα φύκια που εξαπλώνονται, η Cladophora (μάλλα) είναι φαινόμενο που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει αποδειχθεί ότι υπαίτια είναι τα ιχθυοτροφεία. Μάλλα παρουσιάζεται και σε πολλές περιοχές, όπου δεν βρίσκονται και ούτε λειτουργούν ιχθυοτροφεία. Έχει γίνει μελέτη στο παρελθόν, από ξένους επιστήμονες, όπου διαπιστώνει πως στην Κύπρο το ποσοστό των θρεπτικών που εισέρχεται στη θάλασσα είναι λιγότερο του 0.3% από όλες τις εισροές στις ακτές της Κύπρου. Ίσως είναι καιρός να σταματήσει η υδατοκαλλιέργεια να αντιμετωπίζεται σαν ο αποδιοπομπαίος τράγος για οποιοδήποτε πρόβλημα παρουσιάζεται στη θάλασσα.
Επίσης, θα έπρεπε να γνωρίζατε ότι στην Κύπρο μέχρι σήμερα δεν έχουμε τοξικό φυτοπλαγκτόν όπως στην Αγγλία που παρουσιάζεται πρόβλημα στις μυδοκαλλιέργειες και σε καμία περίπτωση δεν προκαλείται δηλητηρίαση στα δίθυρα.
Στην Κύπρο, για να δοθεί άδεια ιχθυοτροφείου υποβάλλονται όλες οι σχετικές περιβαλλοντικές μελέτες και πρώτα εξασφαλίζονται όλες οι απαραίτητες άδειες και εγκρίσεις. Επίσης, είναι από τις μόνες δραστηριότητες στην Κύπρο όπου οι μονάδες υποχρεούνται να υποβάλλουν προγράμματα επιχειρησιακού περιβαλλοντικού ελέγχου δυο φορές το χρόνο (χειμώνα και καλοκαίρι), που διενεργείται από ανεξάρτητο μελετητή και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της περιβαλλοντικής παρακολούθησης.
Είναι γεγονός και μπορεί να διαπιστωθεί ότι η Κύπρος όσον αφορά την ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας ακολουθεί το «precautionary approach» και έχει αποτελέσει μοντέλο περιβαλλοντικά βιώσιμης ανάπτυξης της υδατοκαλλιέργειας για πολλές χώρες.
Επίσης, η Κύπρος είναι από τις πολύ λίγες χώρες που εφαρμόζεται ξεχωριστή νομοθεσία αποκλειστικά για την ανάπτυξη και διαχείριση της υδατοκαλλιέργειας, η οποία νομοθεσία κινείται σε πολύ αυστηρά πλαίσια όχι μόνο όσον αφορά θέματα περιβάλλοντος αλλά για όλα τα θέματα που αφορούν τη διαχείριση και λειτουργία ιχθυοτροφείων.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω σε όλους και σε σένα G.P ότι γράφοντας τα πιο πάνω δεν έχω σκοπό να μπω σε αντιπαράθεση με κανένα, αλλά ένιωσα και νιώθω ότι σαν επιστήμονας πρέπει να είμαι αντικειμενικός και να εκφράσω κάποια πράγματα που γνωρίζω και να ενημερώσω τον κόσμο του Forum για κάποιες πραγματικότητες και να διαψεύσω κάποιους μύθους.
Τέλος θέλω να πω σχετικά με τις πηγές του G.P ότι ανεπίσημες ιστοσελίδες δεν παρέχουν αξιόπιστες πληροφορίες και ότι οι πραγματικότητες και οι εμπειρίες από χώρα σε χώρα είναι πολύ διαφορετικές. Εφημερίδες και δημοσιογράφοι που γράφουν ότι θέλουν για χάρη της είδησης δεν έχουν υπόσταση αν δεν είναι επιστημονικά στηριζόμενες, απόψεις αλλά και πάλι ο κάθε άνθρωπος ή επιστήμονας μπορεί να έχει διαφορετικές απόψεις. Η παρουσίαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση που χρησιμοποιείς σαν πηγή έγινε σε δημόσιο διάλογο από κάποιον επιστήμονα που πιθανόν να αντιπροσωπεύει περιβαλλοντικές παρατάξεις και σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι οι θέσεις του έχουν γίνει αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Ίσως λίγο δυναμική η πρώτη μου παρέμβαση αλλά εύχομαι να δημιουργήσει κάποιες σκέψεις που θα είναι η βάση μιας εποικοδομητικής συζήτησης.
Keep it Real
BLUE WORLD